В работе определены клинические, функциональные и рентгенологические особенности ХОБЛ при сахарном диабете, возможности прогноза ее развития. Обследованные пациенты были разделены на 3 группы: больные ХОБЛ в сочетании с сахарным диабетом, пациенты с ХОБЛ и больные сахарным диабетом. В структуре ХОБЛ выделяют легочный компонент и системные проявления, которые могут усугублять болезнь. В основе проявлений сахарного диабета лежат микро- и макроангиопатии, влияющие на легочную микроциркуляцию. При ведении больных ХОБЛ в сочетании с сахарным диабетом обратили внимание на более выраженные по сравнению с больными ХОБЛ клинические проявления дыхательной недостаточности (одышку, участие в дыхании вспомогательной мускулатуры, гипоксемию), особенно при III стадии ХОБЛ. Для диагностики поражения микрососудов у больных ХОБЛ и сахарным диабетом, прогнозирования течения неспецифических заболеваний легких, исходя из конкретных результатов исследования, проводили мультиспиральную компьютерную томографию. У больных ХОБЛ оценку степени нарушения вентиляции в легких следует проводили в условиях КТ, выполненной в фазе вдоха и фазе выдоха. Диагностически значимыми для ХОБЛ при проведении компьютерной томографии является симптом экспираторной «воздушной ловушки», в сочетании с расширением и деформацией бронхов различного калибра, вплоть до бронхо- и бронхиолоэктазов. При МСКТ у пациентов с ХОБЛ и сахарным диабетом патогномичны изменения, характеризующие микроангиопатию и фиброзные изменения. Четкообразная форма микрососудов является специфическим рентгеноморфологическим признаком у больных ХОБЛ в сочетании с сахарным диабетом
Oʻzbekiston Respublikasi Davlat statistika qoʻmitasi maʼlumotlariga koʻra, Oʻzbekiston Respublikasining doimiy aholisi 2021-yil holatiga koʻra 34558,9 ming kishini, shundan Toshkent shahri aholisi 2669,4 ming kishini, Toshkent viloyati aholisi esa – 2975,8 ming kishini tashkil etadi. Aholining turli yosh guruhlarida birlamchi va umumiy kasallanish dinamikasi har xil bo‘lib, katta yoshdagi aholi orasida birlamchi va umumiy kasallanish o‘rganilgan yillar davomida ko‘rsatkich 1,3 va 1,1 martaga oshgan bo‘lsa, bolalarda (0-14 yosh) va o‘smirlar (15-18 yosh)da ikkala ko‘rsatkich ham 1,2 baravarga kamaydi. 18 yoshgacha bo‘lganlar o‘rtasidagi ko‘rsatkichlarning bunday pasayishi O‘zbekistonda 1998-yildan buyon ona va bola salomatligini muhofaza qilish bo'yicha amalga oshirilayotgan keng ko'lamli dastur bilan bog‘liqdir. O‘zbekistonda bolalar va o‘smirlarda 1-turdagi qandli diabetning epidemiologik ma’lumotlari 2000-yildan e’tiboran o‘tkazib kelinadigan Milliy registr asosida tahlil qilinadi. 2020-yilda bolalar va o‘smirlar orasida 1-turdagi qandli diabet bilan kasallanish va kasallik tarqalish darajasining ko‘payishi qayd etilgan. Yevropa ma’lumotlariga nisbatan O‘zbekistonda kasallanishning barqaror quyi raqamlari qayd etiladi, ya’ni O‘zbekiston kasallanishning eng kichik xavfiga ega mamlakat hisoblanadi.
Diabet ko'p yillik o'rganishlar va yangi zamonaviy davolash usullariga qaramay, kasallik, ayniqsa sanoati rivojlangan mamlakatlarda rivojlanib bormoqda. JSST ma’lumotlariga ko'ra, so'nggi o'n yilliklar ichida qandli diabet bilan ogrigan bemorlar soni ikki barobarga oshgan va 160 millionga teng bo'lib, 2025 yilga borib ikki barobar ko'payishi taxmin qilinmoqda. Qandli diabetning katta ijtimoiy aamiyati shundaki, mikro va makroangiopatiyalarning qon- tomir asoratlari tufayli erta nogironlik va o'limga olib keladi. Kasallik bilan bogliq xarajatlarning doimiy o'sishi sogliqni saqlash uchun ogir yuk bo'lib kelmoqda. Qandli diabetning eksperimental modellari nafaqat kasallikning patofizilogiyasini tushunish uchun balki turli dori darmonlarning antidiabetik ta’sir mexanizmini xam qo'llash uchun qimmatli ma’lumotlarni olish imkonini beradi.
Рассматривается взаимосвязь сахарного диабета и стоматологического здоровья. Показана недостаточность знании врачей- стоматологов и стоматологических пациентов о диабете. Обсуждается роль врача-стоматолога в ранней диагностике сахарного диабета и особенности лечения стоматологических заболеваний у больных диабетом.
Unfortunately, simple and absolutely reliable studies for the diagnosis of disorders of the digestive organs, caused precisely by autonomous diabetic neuropathy, currently do not exist. The study of the features of intestinal microbiocenosis in children with diabetes is a very urgent task of modern medical science.
У больных, страдающих сахарным диабетом 2-го типа, перенесших COVID-19, при различных формах данного заболевания клинические симптомы зависят от различных проявлений в полости рта. На основании данных данных мировой литературы авторы пришли к заключению, что проблема патологии органов и ткани полости рта при COVID-19, в отличие от сопутствующей болезни, изучена недостаточно и требует дальнейших научных исследований.
Ushbu maqolada qandli diabet bilan og‘rigan bemorlarni prabiotiklar faoliyati orqali organizmdagi qand miqdorini pasaytirish haqida ma’lumotlar keltirilgan.
Qandli diabetning surunkali asoratlarining oldini olishda sogʻliqni saqlash maktabi ishini toʻgʻri tashkil etishning rolini oʻrganish.